In eerder verschenen artikelen hebben we regelmatig licht geschenen over de zware taak die ouders hebben. Terwijl de nadruk in deze artikelen vaak ligt op de ontwikkeling en het welzijn van het kind, is het van gelijkwaardig belang om niet voorbij te gaan aan het welzijn van de ouder zelf. In dit artikel zullen we aandacht schenken aan de kracht van zelfzorg en hoe dit niet alleen voordelig is voor de ouder, maar uiteindelijk ook voor de ontwikkeling en het welzijn van het kind.
Hoewel het ouderschap een prachtige en dankbare rol is, kan het gezinsleven behoorlijk stressvol zijn. Stress wordt vaak in een slecht daglicht gezet, maar dit is niet volledig terecht. Een zekere mate van stress is gezond; het houdt ons scherp en gemotiveerd om actie te ondernemen, wat positief is. Echter, wanneer we na een stressvolle periode geen kans krijgen om tot rust te komen en de stress aanhoudt, kan dit problematisch worden. Zelfs kleine stressvolle momenten kunnen zich opstapelen tot een hoog stressniveau, met potentiële gevolgen voor het welzijn van zowel ouders als kinderen.
Ouderschap komt vaak met een natuurlijke neiging om je eigen behoeften op de achtergrond te plaatsen. Uiteraard zijn er momenten waarop de behoeften van je kind met voorrang moeten worden behandeld, zoals in noodsituaties of tijdens specifieke ontwikkelingsfasen. Echter is het niet wenselijk om dit structureel te doen, aangezien het een aanzienlijke tol kan eisen op de eigen gezondheid én het welzijn van je kinderen. Uit onderzoek blijkt dat ouders die kampen met chronische stress een verminderd vermogen hebben om sensitief en responsief op de behoeften van hun kinderen te reageren. Dit kan resulteren in een verstoring van de hechtingsrelatie en de emotionele ontwikkeling van het kind.
Mede hierom is het essentieel om effectieve manieren te vinden om met stress om te gaan en regelmatig momenten van ontspanning en zelfzorg in te plannen. Dit hoeft niet grootschalig te zijn; kleine gebaren gedurende de dag kunnen al voor verlichting zorgen. Denk aan een korte wandeling maken, even een moment voor jezelf nemen, de Koran lezen en een moment van bezinning vinden in het gebed. Deze kleine momenten kunnen een wereld van verschil maken.
We moeten niet vergeten dat zelfzorg een vorm van ‘ibadah’ (aanbidding) is. Ons lichaam is een amanah (iets dat wat jou is toevertrouwd en waarover jij verantwoordelijkheid draagt) en daar dienen we zorgvuldig mee om te gaan. Door goed voor ons lichaam te zorgen uiten we onze dankbaarheid naar Allah. In de volgende overlevering wordt het belang van goed voor ons lichaam te zorgen benadrukt:
Onze moeder Aisha radiyAllahu anha heeft overgeleverd dat de Profeet sallAllahu alayhi wa sallam Uthmaan ibn Madh’un bij zich riep. Toen hij kwam, zei de Profeet: ”O Uthmaan, wend jij je af van mijn Sunnah?” Uthmaan ibn Madh’un zei: Nee, bij Allah, o Boodschapper van Allah. Ik wil slechts uw Sunnah volgen. Hij sallAllahu alayhi wa sallam zei: ”Voorwaar, ik slaap en ik bid, ik vast en ik verbreek mijn vasten en ik trouw vrouwen. Vrees dus Allah, o Uthmaan, want je gezin heeft recht op jou en je gasten hebben recht op jou. Je eigen ziel heeft recht op jou. Vast dus en verbreek je vasten, bid en slaap.” (Sunan Abu Dawud, 1369, Daar ar Risaalah al ‘Aalamiyyah, Beirut: 2016)
Kortom, zorg goed voor jezelf. Dit heeft niet alleen een positief effect op jou als ouder en jouw gezin, het is ook een vorm van aanbidding. Het ouderschap is zwaar, maar onthoud dat de woorden van Allah beschikbaar zijn. Ze bieden troost en rust in tijden van zorg. Zoals Allah zegt in Soerat al Baqarah, (vers 286): “Allah belast geen ziel boven haar vermogen.” Dit herinnert ons eraan dat we, met Zijn genade, in staat zijn om alle uitdagingen van het leven aan te gaan (interpretatie van de vertaling).